Isaac Newton Kimdir?
Isaac Newton, gelmiş geçmiş bilim adamlarının en etkilisi ve en büyüğüdür. Galile'nin öldüğü 1642 yılının yılbaşı günü ingiltere' de (Woolsthorpe) doğdu.Babasının ölümünden sonra dünyaya gelmiştir.Çocukluğunda makinelerle ilgili konularda kayda değer bir yeteneğe sahipti ve ellerini çok iyi kullaniyordu. Akillı bir çocuk olmasına rağmen okulda pek dikkatli değildi ve fazla ilgi çekmedi. Ergenlik çağında, annesi iyi bir çiftçi olacağını umarak O'nu okuldan aldı. Oğlunun yeteneklerinin başka alanlarda olduğu konusunda iyi ki ikna oldu ve böylece Newton 18 yaşındayken Cambridge Üniversitesi'ne girdi. Burada fen bilimleri ve matematik konularında o zamanlar bilinen her şeyi çabucak öğrendi ve kisa bir süre sonra kendi bağımsız araştirmalarına yöneldi. 21-27 yaşları arasında geçen sürede, sonradan dünyayı tamamen değiştiren bilimsel teorilerin temellerini atti.
17. yüzyıl ortaları bilimin mayalandıği bir dönemdi. Bu yüz yılın başlarında teleskopun icadı
astronomi alanındaki çalışmalarda çığır açmıştı. Ingiliz filozof Francis Bacon ve Fransız filozof René Descartes, Avrupalı bilim adamlarını Aristoteles'in söylemlerine bel bağlamaktan vazgeçip kendi deneylerini yapmaya çağırmaktaydılar. Bacon ve Descartes'in sözle söylediğini, büyük Galile (Galileo) uygulamalarıyla göstermişti. Yeni icat edilen teleskopu kullanarak gerçekleştirdiği astronomi gözlemleri bu alandaki çalışmalarda devrim yapmiş, mekanik bilim dalındaki deneyleri ise "Newton'in birinci hareket kanunu" olarak bilinen ilkenin temelini atmıştır.
Gerçi Nicolaus Copernicus (Kopernik) ve Galileo Galilei eski bilimin yanliş algılamalarından bazılarını bir kenara itip evrenin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunmuşlardı, ama birbiriyle bağlantısız gibi görünen bu gerçekleri bilimsel tahmin yapmakta kullanılacak birleşik bir teoriye dönüştürebilecek ilkeleri ortaya koymamişlardı. Bu teoriyi ortaya koyan ve modern bilimin o zamandan bu yana izlemekte olduğu yola sokulmasını sağlayan Isaac Newton olmuştur.
Newton ulaştiğı sonuçları yayımlamakta her zaman isteksiz davranmıştır; çalışmalarının arkasında yatan temel fikirlerin çoğunu 1669 yılına gelindiğine formüle etmiş olmasina karşın, teorilerinin önemli bir kısmı bu yıldan çok sonra yayımlanmıştır Yayımlanan ilk buluşu, Işığın doğası hakkındaki çiğır açici çalışmaydi. Yürüttüğü bir dizi özenli deney sonucu Newton, ışiğin gökkuşağının tüm renklerinin bir karışımı olduğunu keşfetmişti. Işığın yansıması ve kirımmiyla ilgili kanunlardan elde edilen sonuçları da dikkatle analiz etmişti. Bu kanunları kullanarak 1668' de, günümüzde astronomi araştirmalarında kullanılmakta olan ilk yansiticı teleskopu tasarladı ve imal etti. Bu keşifler, optik alanında yapmiş olduğu deneylerin sonuçlarıyla birlikte, İngiliz Kraliyet Bilim Akademisi'ne Newton tarafindan 29 yaşındayken sunuldu.
Newton'ın optik alanındaki başarıları salt matematik ve mekanik alanında elde ettiklerinden çok daha az önem taşır.Matematiğe en büyük katkısı muhtemelen 23-24 yaşlarındayken "integral hesabı"nı bulmuş olmasıydı.Modern matematiğin en önemli kazanımı olan bu buluş yalnızca modern matematik teorisini yetiştiren bir tohum değil, aynı zamanda yokluğuyla modern bilimdeki birçok gelişmenin de ortaya çıkmamasına yol açacak kadar elzem bir araçti.
Newton kanunları, bilim ve mühendislik alanlarındaki problemlere son derece geniş bir aralıkta uygulanabilir ve uygulanmıştır da. Newton'in sağlığında kanunların en çarpici uygulamaları astronomi alanında yapılmıştı. Newton burada da öncülük etti. 1687'de büyük eseri, genellikle Principia olarak bilinen, yerçekimi ve hareket kanunlarını anlattiğı "Felsefenin Matematiksel İlkeleri " ni yayımladı . Newton bu kanunların , yıldızların ve gezegenlerin konum ve hareketlerini tam olarak tahmin etmekte nasıl kullanabileceğini gösterdi.Böylece dinamik astronominin temel sorunu, yani yıldız ve gezegenlerin konum ve hareketlerinin tahmini, Newton tarafından muhteşem bir dokunuşla tamamen çözümlenmişti.Bu nedenle Newton sıkça astronomların en büyüğü olarak anılır
O halde Newton'ın bilimsel açıdan önemi hakkındaki değerlendirmemiz nedir? Eğer bir fen bilimleri ansiklopedisi dizinine göz gezdirilirse; Newton'ın, kanunlarının ve buluşlarının bu dizinde herhangi bir bilimadamına göre daha fazla belki iki üç katı kadar yer aldiğı görülür. Dahası, diğer büyük bilim adamlarının Newton hakkında söyledikleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Sir Isaac'in hiçbir zaman dostu olmayan ve ciddi anlaşmazlıklar yaşadığı bir kişi olan Leibniz, "Newton, matematik alanında dünyanın başlangıcından kendi dönemine kadar yapilmiş olanlardan daha fazlasını yapmiştır" diyor. Büyük Fransız bilimadamı Pierre-Simon Laplace şunları yaziyor: "Principia, insan dehasının yarattığı her ürünün üzerinde, ayricalıkh bir yere sahiptir." Joseph-Louis Lagrange, Newton'un gelmiş geçmiş en büyük dahi olduğunu sık sık belirtmiştir. Ernst Mach ise, 1901 yılında kaleme aldığı yazıda, "Newton'dan bu yana matematik alanında yapılan her şey, mekaniğin Newton kanunları temel alinarak didaktif, formel ve matematiksel olarak geliştirilmesinden ibarettir" demiştir. Bu, belki de Newton'in büyük başarısının esasıdır: Yola çıktığında bilimi, bazı kavramları ifade yeteneğine sahip olmakla birlikte tahmin yapma yeteneği kısıtlı, birbirinden ayrı duran gerçeklerin ve kanunların bir karmaşası halinde bulmuştu. Bize fiziksel kavramların geniş bir aralığına uygulanabilen ve doğru tahminlerde bulunmak için kullanılabilen, bir araya getirilmiş bir kanun sistemi biraktı.
Bu kadar kısa bir özet içinde Newton'in bütün keşiflerini ayrıntılarıyla ele almak mümkün değildir; buna bağlı olarak daha az önem arz eden buluşlarina kendi çaplarında önemli başarılar olmalarına karşın yer verilmemiştir. Newton termodinamik (ısı bilimi) ve akustik (ses bilimi) konularına da belirgin ölçüde katkida bulunmuştur; momentum ve açısal momentumun korunumu ilkelerini ortaya koymuş, matematikteki binom teoremini bulmuş ve yıldızların kökeni hakkında ilk inandırıcı açıklamayı yapmıştır.
Newton'ın en önemli keşifleri cisimlerin hareketlerini inceleyen bir bilim dalı olan mekanik
alanındadır. Cisimlerin herhangi bir kuvvet etkisi altında olmamaları halinde nasıl hareket ettiklerini tanımlayan "birinci hareket kanununu Galile bulmuştu." Gerçekte elbette bütün cisimler diş kuvvetlerin etkisi altındadır ve mekanik biliminin en önemli sorunu bu koşullarda cisimlerin nasıl hareket ettiğidir. Bu problem Newton tarafindan geliştirilen, klasik fiziğin en temel kanunu olarak tanımlanabilecek ünlü ikinci hareket kanunuyla çözülmüştür. Matematiksel olarak F=ma denklemiyle ifade edilen bu kanun; bir cismin ivmesinin, yani hizındaki değişimin, cisim üzerine etki eden net kuvvetin cismin kütlesine bölünmesine eşit olduğunu söyler. Bu iki hareket kanununa Newton, bir üçüncüsünü (her etkiye yani fiziksel güce, kendisine eşit bir güçle karşı koyulur) ve en ünlü buluşunu, yani evrensel yerçekimi kanununu ekledi. Bu kanunların dördü bir arada, sarkaç hareketinden gezegenlerin güneş etrafindaki yörüngesel hareketlerine kadar, makroskopik mekanik sistemlerin hemen tümünün incelenip davranışlarının tahmin edilmesine olanak sağlayan birleşik bir sistem oluşturur. Newton yalnız mekanik kanunlarını ifade etmekle kalmadı, yüksek matematiğin araçlarını kullanarak bu temel kanunların gerçek hayatta karşılaşılan sorunların çözümü için nasıl uygulanabileceğini de gösterdi.
Newton kanunları, bilim ve mühendislik alanlarındaki problemlere son derece geniş bir aralıkta uygulanabilir ve uygulanmıştır da. Newton'in sağlığında kanunların en çarpici uygulamaları astronomi alanında yapılmıştı. Newton burada da öncülük etti. 1687'de büyük eseri, genellikle Principia olarak bilinen, yerçekimi ve hareket kanunlarını anlattiğı "Felsefenin Matematiksel İlkeleri " ni yayımladı . Newton bu kanunların , yıldızların ve gezegenlerin konum ve hareketlerini tam olarak tahmin etmekte nasıl kullanabileceğini gösterdi.Böylece dinamik astronominin temel sorunu, yani yıldız ve gezegenlerin konum ve hareketlerinin tahmini, Newton tarafından muhteşem bir dokunuşla tamamen çözümlenmişti.Bu nedenle Newton sıkça astronomların en büyüğü olarak anılır
O halde Newton'ın bilimsel açıdan önemi hakkındaki değerlendirmemiz nedir? Eğer bir fen bilimleri ansiklopedisi dizinine göz gezdirilirse; Newton'ın, kanunlarının ve buluşlarının bu dizinde herhangi bir bilimadamına göre daha fazla belki iki üç katı kadar yer aldiğı görülür. Dahası, diğer büyük bilim adamlarının Newton hakkında söyledikleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Sir Isaac'in hiçbir zaman dostu olmayan ve ciddi anlaşmazlıklar yaşadığı bir kişi olan Leibniz, "Newton, matematik alanında dünyanın başlangıcından kendi dönemine kadar yapilmiş olanlardan daha fazlasını yapmiştır" diyor. Büyük Fransız bilimadamı Pierre-Simon Laplace şunları yaziyor: "Principia, insan dehasının yarattığı her ürünün üzerinde, ayricalıkh bir yere sahiptir." Joseph-Louis Lagrange, Newton'un gelmiş geçmiş en büyük dahi olduğunu sık sık belirtmiştir. Ernst Mach ise, 1901 yılında kaleme aldığı yazıda, "Newton'dan bu yana matematik alanında yapılan her şey, mekaniğin Newton kanunları temel alinarak didaktif, formel ve matematiksel olarak geliştirilmesinden ibarettir" demiştir. Bu, belki de Newton'in büyük başarısının esasıdır: Yola çıktığında bilimi, bazı kavramları ifade yeteneğine sahip olmakla birlikte tahmin yapma yeteneği kısıtlı, birbirinden ayrı duran gerçeklerin ve kanunların bir karmaşası halinde bulmuştu. Bize fiziksel kavramların geniş bir aralığına uygulanabilen ve doğru tahminlerde bulunmak için kullanılabilen, bir araya getirilmiş bir kanun sistemi biraktı.
Pierre-Simon Laplace
Bu kadar kısa bir özet içinde Newton'in bütün keşiflerini ayrıntılarıyla ele almak mümkün değildir; buna bağlı olarak daha az önem arz eden buluşlarina kendi çaplarında önemli başarılar olmalarına karşın yer verilmemiştir. Newton termodinamik (ısı bilimi) ve akustik (ses bilimi) konularına da belirgin ölçüde katkida bulunmuştur; momentum ve açısal momentumun korunumu ilkelerini ortaya koymuş, matematikteki binom teoremini bulmuş ve yıldızların kökeni hakkında ilk inandırıcı açıklamayı yapmıştır.
Newton'ın bugüne kadar yaşamış en etkili bilimadamı olduğu kabul edilebilir, Benim görüşüm; son 500 yıldır modern bilimin gelişmesiyle insanların gündelik hayatları da kökten değişmiştir.Giydiklerimiz, yediklerimiz, yaptığımız işler ve boş zamanlarımızı değerlendirme şeklimiz MS 1500'ün insanlarından çok ama çok farklıdır.Bilimsel keşifler yalnızca teknoloji ve ekonomide köklü değişiklikler yapmakla kalmamış; siyaset, dinsel düşüncel sanat ve felsefeyi de tamamen değiştirmiştir.Bilimdeki devrimden sonra insan etkinliklerinin eskisi gibi olan pek az yanı kalmıştır.Newton, sadece bilim adamlarının en zekisi değil, bilim teorisinin gelişiminde en etkin rol oynayan kişidir.
Newton 1727 yılında öldü ve (Westminster Cathedral - London, United Kingdom) Westminster Katedrali'ne gömüldü. Bu şerefe erişen ilk bilimadamıydı.
Yorumlar
Yorum Gönder